Even een groet - 92

Evolutie

De beste manier om je God voor te stellen in deze postmoderne tijd is misschien wel door God te zien als bewustzijn. Bewustzijn is als de zon aanwezig in al het leven op aarde, maar ontsnapt er tegelijkertijd ook aan. Het is wel in de wereld, maar niet van de wereld. God is geest die over de wereld scheert als een vogel. Dat werd reeds in de oudheid en de middeleeuwen zo gezien.

God als geest heeft ook alles te maken met evolutie. Het bewustzijn is het hoogtepunt van het evolutionair proces dat ons universum is. In het bewustzijn neemt de werkelijkheid zichzelf waar en kan ze op zichzelf ingrijpen. Dat is heel bijzonder. Als geest komt God uit de werkelijkheid te voorschijn als ordenend bewustzijn, zoals het leven en de liefde ooit te voorschijn zijn gekomen uit de dode materie die de wereld was. Leven, liefde en bewustzijn zijn wonderlijke bloemen, opbloeiend in de wildernis. Daarom is het doodzonde dat in onze tijd het materiële het geestelijke weer verdringt en het leven van alle kanten wordt bedreigd.

Je zou God kunnen zien als de onthulling van de ware werkelijkheid, de diepste bedoeling van het bestaan. In die onthulling speelt de mens een wezenlijke rol als spiegel of projectiescherm. God wil in de mens tot aanzien komen als recht en vrede, liefde en mededogen. God wil fysiek gestalte krijgen in de wereld zoals bij Hegel de Geest fysiek gestalte krijgt, objectief wordt in wetten en instituties die de vrijheid en de vrede dienen en de aarde vervolmaken in plaats van verwoesten. Dat God geest is, betekent dat hij meer is dan alleen de mens. God is een kracht die in mensen aanwezig is. De energie, het licht dat mensen drijft tot verwondering, verandering, verzoening en verlossing.

God is het geheim dat ons in staat stelt tot betekenisgeving. Of het leven zin heeft? Ja, want er is betekenisgeving. Wij mensen zijn daar in feite het ultieme voorbeeld van. Onze hele manier van waarnemen bestaat uit zingeving. Dat is een essentieel deel van ons wezen. Al het andere dat ons kenmerkt – creativiteit, rationaliteit, empathie: het goede, het ware en het schone –, vloeit voort uit die wezenlijke essentie: dat we vrij zijn in onze duiding van het bestaan, vrij ook in onze vormgeving ervan.

Met een groet,
Karl van Klaveren