Even een groet - 88

Rest en de betekenis van de kunst

Zaterdag 7 januari om 14.00 uur, houdt de kunstenaar Marcel Wesdorp in de Houtrustkerk een verhaal over de betekenis van de kunst en de plek die de kerk daarin inneemt. Aanleiding is de officiële opening van zijn tentoonstelling ‘Rest’ in de Houtrustkerk, waarvoor ik u van harte mag uitnodigen. Meer informatie vindt u onder dit groetje.

De titel Rest viel de kunstenaar spontaan in toen hij zijn werk over de drempel van onze kerk droeg, zo vertelde hij. Zodra hij deze ruimte betrad was er dat woord. Een woord dat in het Engels ‘rust’ betekent, maar in het Nederlands staat voor ‘rest’. Wat bijzonder dat Marcel, zich niet bewust van de bijbelse betekenis ervan, juist dat woord ‘ontving’ of ‘opmerkte’ terwijl hij, sjouwend met zijn werk, de Houtrustkerk betrad. We zijn inderdaad een ‘rest’, een klein kerkje, een vergrijzend restant van een oude traditie. Maar uit dat woord ‘rest’ spreekt ook hoop. In het oude Israël was ‘rest’ de naam voor de weinigen die uit de ballingschap terugkeerden en opnieuw begonnen. Mooi, die gedachte, die associatie die de kunstenaar spontaan te binnenviel.

Er blijft altijd hoop. Misschien is dat ook wel een van de betekenissen van het werk dat nu in de Houtrustkerk te bekijken valt. De lege landschappen die Marcel ons laat zien stralen een zekere eenzaamheid uit. Maar zoals de geschiedenis van de kunst leert, is eenzaamheid ook een bron van creativiteit. Van een nieuw begin. Dat geldt ook voor de mystieke traditie van alle tijden en plaatsen. Monastiek komt van monos, ‘alleen’ in het Grieks. Het woord betekent ook ‘één’. Alleen als we één worden met het mysterie van het bestaan is er hoop. Wesdorps werk wekt ons op – zo zie ik zijn werk – om stil te worden, de leegte te zoeken, het landschap op ons te laten inwerken. Om onszelf terug te vinden en ook elkaar. Zelf schrijft hij dat het werk ons oproept om “na te denken over de gemeenschap van degenen die geen gemeenschap vormen en wat daarvoor in de plaats komt”. Een mysterieuze zin, die op zich ook weer een kunstwerk lijkt, voor meerdere uitleg vatbaar. Maar ja, dat is het aantrekkelijke van kunst. Dat we het als een spiegel kunnen zien, die ons tot onze kern brengt.

Met een groet
Karl van Klaveren